چگونه هوش مصنوعی و انرژیهای تجدیدپذیر چشمانداز انرژی را تغییر میدهند؟
یکی از مهمترین موضوعاتی که در سال 2025 به آن توجه دارم، صنعت برق است – تقاضا در کجا و چگونه افزایش مییابد، هزینهها چقدر هستند و این موارد چگونه با موضوع مورد بحث همگان یعنی هوش مصنوعی تلاقی میکنند.
هفته گذشته، آژانس بینالمللی انرژی (IEA) آخرین نسخه گزارش سالانه خود را منتشر کرد که وضعیت فعلی انرژی جهان را بررسی میکند و به آینده چشم دوخته است. این گزارش حاوی نکات جالب توجه و اعدادی شگفتآور در مورد برق، شبکههای توزیع و وضعیت تغییرات آبوهوایی است. پس بیایید نگاهی دقیقتر به برخی از این اعداد بیاندازیم.
ما در عصر برق زندگی میکنیم
تقاضای انرژی به طور کلی در سراسر جهان با افزایش جمعیت و رشد اقتصادی در حال افزایش است.
اما برق ستارهی این نمایش است، زیرا پیشبینی میشود تقاضا در 10 سال آینده به میزان 40 درصد افزایش یابد.
چین در طول 10 سال گذشته سهم عمدهای از رشد برق را داشته و این روند همچنان ادامه خواهد داشت. اما اقتصادهای نوظهور خارج از چین سهم بسیار بزرگتری از بازار را در آینده تشکیل خواهند داد. در حالی که اقتصادهای پیشرفته، از جمله ایالات متحده و اروپا، در دهه گذشته شاهد تقاضای ثابت بودهاند، افزایش هوش مصنوعی و مراکز دادهها باعث افزایش این تقاضا خواهد شد.
تأثیر مهم تهویه مطبوع
رشد اقتصادی به افراد بیشتری دسترسی به تهویه مطبوع میدهد؛ رشد ناشی از درآمد در مورد تهویه مطبوع تا سال 2035 حدود 330 گیگاوات به تقاضای اوج جهانی اضافه میکند. افزایش دما نیز در این مدت 170 گیگاوات دیگر را به آن اضافه خواهد کرد. در مجموع، این نشاندهنده افزایش بیش از 10 درصد نسبت به سطح سال 2024 است.
هوش مصنوعی: ستارهی امسال
امسال هوش مصنوعی موضوعی است که نمیتوانیم از آن فرار کنیم. یکی از اعدادی که در این گزارش توجه من را جلب کرد، پیشبینی میشود سرمایهگذاری در مراکز دادهها در سال 2025 به بیش از 580 میلیارد دلار برسد. این رقم بیشتر از 540 میلیارد دلاری است که برای عرضه جهانی نفت هزینه شده است.
بنابراین، جای تعجب نیست که تقاضای انرژی هوش مصنوعی در کانون توجه قرار گرفته است. یکی از نکات کلیدی این است که این تقاضا در مناطق مختلف جهان بسیار متفاوت است.
نقش مراکز داده
مرکزهای داده هنوز کمتر از 10 درصد از افزایش پیشبینیشدهی کل تقاضای برق بین حال و سال 2035 را تشکیل میدهند. این رقم ناچیز نیست، اما در مقایسه با بخشهایی مانند صنعت و لوازم خانگی، از جمله تهویه مطبوع، بسیار کمتر است. حتی وسایل نقلیه الکتریکی نیز تقاضای بیشتری نسبت به مراکز داده به شبکه برق وارد میکنند.
اهمیت مراکز داده در برخی مناطق
در ایالات متحده، مراکز داده مسئول نیمی از رشد کل تقاضای برق بین حال و سال 2030 خواهند بود. مراکز داده چالشهای منحصربهفردی را ایجاد میکنند، زیرا اغلب در یک مکان متمرکز میشوند، بنابراین تقاضا حول جوامع و شبکههای خاصی متمرکز میشود. نیمی از ظرفیت مراکز دادهای که در حال حاضر در دست اقدام هستند در نزدیکی شهرهای بزرگ قرار دارند.
به سوی یک تحول مهم در زغال سنگ
با پرسیدن خواستههای بیشتر از شبکه برق، عامل کلیدی که تعیین میکند این موضوع چه معنایی برای تغییرات آبوهوایی دارد، منبع تولید برق است.
در حال حاضر، شبکههای جهان عمدتاً بر اساس سوختهای فسیلی کار میکنند، بنابراین هر مقدار افزایش در تقاضای برق با انتشار گازهای گلخانهای همراه است. این روند به آرامی در حال تغییر است.
رشد انرژیهای تجدیدپذیر
به طور همزمان، خورشید و باد در نیمه اول امسال به عنوان منابع اصلی برق شناخته شدند و برای اولین بار از زغال سنگ پیشی گرفتند. استفاده از زغال سنگ ممکن است تا پایان این دهه به اوج خود برسد و سپس کاهش یابد.
نقش انرژی هستهای
پس از دو دهه رکود، ناوگان جهانی هستهای میتواند در 10 سال آینده تا یک سوم افزایش یابد. انتظار میرود که خورشید نیز همچنان به پیشرفت چشمگیر خود ادامه دهد. از کل رشد تقاضای برقی که در دهه آینده پیشبینی میکنیم، 80 درصد آن در مناطقی با تابش خورشیدی با کیفیت بالا قرار دارد – یعنی مکانهای مناسبی برای تولید برق خورشیدی.
در نهایت، راههای زیادی وجود دارد که جهان به سمت جهت درست در زمینه انرژی حرکت میکند. اما ما هنوز به اندازه کافی سریع پیشرفت نمیکنیم. انتشار جهانی امسال دوباره به بالاترین حد خود خواهد رسید.
برای محدود کردن گرمایش و جلوگیری از بدترین اثرات تغییرات آبوهوایی، باید سیستم انرژی خود را، از جمله برق، بازسازی کنیم و این کار را سریعتر انجام دهیم.
این مطلب از منابع بینالمللی ترجمه و بازنویسی شده است.