در سال 2024، جهان 80 میلیون تُن زباله الکترونیکی تولید کرد. با اضافه کردن میلیاردها دستگاه تلویزیون، لپتاپ و کامپیوتر به این آمار، شاهد یک بازار اشباع شده هستیم که چرخه دور ریختنی را تقویت میکند. پیشبینی میشود تا سال 2030، میزان زبالههای الکترونیکی به 80 میلیون تُن برسد – عددی به اندازهای که 1.5 میلیون کامیون 40 تنی بتوانند دور زمین بچرخند.
همانطور که میبینید، جهان بهطور اورژانت به پروژههای مدیریت زبالههای الکترونیکی نیاز دارد که بتوانند وضعیت جهانی را معکوس کرده و در عین حال سودآوری کسبوکارها را نیز افزایش دهند.
**فضای کار اشتراکی TNW City:** مکانی برای خلق بهترین آثار شما، طراحی شده برای رشد، همکاری و فرصتهای بینهایت شبکهسازی در قلب دنیای فناوری.
**موسسه فناوری دانمارکی (Danish Technological Institute)**: محققان در این موسسه در حال ساخت یک سیستم رباتیک مبتنی بر هوش مصنوعی هستند که میتواند به مقابله با زبالههای الکترونیکی کمک کرده و صنعت بازسازی فناوری را مقیاسپذیر، مدرن و توانمند سازد.
TNW نسخه نمایشی از این پروژه را از **اولسن (Olsen)**، مشاور در زمینه فناوری رباتیک در موسسه و محقق در پروژه **هدفگذاری شده برای تعامل ایمنتر انسان با ربات** دریافت کرد. تیم او یک رباتی را توسعه داده است که فرآیند بازسازی لپتاپها را خودکار میکند، در حالی که زبالههای الکترونیکی را کاهش میدهد و جریان درآمدی ایجاد میکند.
این سیستم شامل یک بازوی رباتیک، جعبه ابزار اختصاصی و یک دوربین است. این ربات برای تعویض صفحه نمایش لپتاپ آموزش دیده است – وظیفهای دستی و زمانبر که کسبوکارها به دلیل فرآیندهای طاقتفرسا، اغلب با کمبود نیروی کار مواجه هستند. اولسن و تیمش در حال حاضر موفق شدهاند تا این **ربات** را برای تعویض صفحه نمایش دو مدل لپتاپ و زیرمدلهای آنها آموزش دهند. آنها اکنون سخت مشغول گسترش قابلیتهای جداسازی صفحه نمایش ربات به مدلها و برندهای بیشتر لپتاپ هستند.
این ربات با ترکیب هوش مصنوعی و تشخیص بصری، قادر به سازگاری با انواع مختلف لپتاپ، برداشتن محافظهای پلاستیکی، باز کردن پیچها و حذف دقیق صفحه نمایش است.
«ما میتوانیم بهطور چشمگیری زبالهها را کاهش دهیم اگر به جای دور ریختن یک لپتاپی که کاملاً قابل استفاده است، فقط صفحه نمایش آن را تعویض کرده و دوباره آن را بفروشیم.» اولسن اظهار داشت.
**ارزش تجاری زبالههای الکترونیکی**
بر اساس منطقه، مدل لپتاپ و شرایط دیگر، یک لپتاپ بازسازی شده میتواند حدود 200 یورو فروخته شود، در حالی که ارزش مواد یک لپتاپ بازیافتی (که از طریق آسیاب کردن کل دستگاه به دست میآید) تنها حدود 10 یورو است.
«اصل مطلب این است که با تغییر چند قطعه، بهویژه چند قطعه ساده، میتوان ارزش زیادی از آن ایجاد کرد، به جای اینکه فقط قطعات بازیافتی را بفروشیم.» او اضافه میکند.
توانایی سیستمهایی مانند سیستم اولسن چالشبرانگیز است. اگر ربات با رویدادهای غیرمنتظرهای مواجه شود که در مجموعه دادههای آموزشی آن وجود نداشته باشد، ممکن است نتواند وظایف خود را به درستی انجام دهد. حتی جزئیاتی مانند رنگهای مختلف پیچها نیز ممکن است نیاز به آموزش جدید هوش مصنوعی داشته باشند تا مجموعه دادههایی که سیستم بر اساس آنها عمل میکند گسترش یابد.
این رویدادهای غیرمنتظره دلیل این است که سیستمهای رباتیک در صنعت بازیافت فناوری باید شامل حضور انسان (Humans-in-the-loop) باشد. آنها میتوانند هرگونه مشکلی را که ربات گزارش میدهد، حل کنند.
**چرا زبالههای الکترونیکی یک صنعت چند میلیارد دلاری دست نخورده است؟**
ارزش زبالههای الکترونیکی بسیار زیاد است. یک تُن گوشیهای هوشمند دور ریخته شده، طلا بیشتری نسبت به یک تُن سنگ معدن طلای استخراج شده تولید میکند، طبق گزارش گروه Astute.
«علاوه بر طلا، قطعاتی مانند مس، نقره، پالادیوم و فلزات خاکی کمیاب برای ساخت سختافزار فناوری که جهان به آن نیاز دارد بسیار مهم هستند.» اینگبرتسن از SK Tes اظهار داشت.
با این حال، بیشتر زبالههای الکترونیکی هرگز بازیابی نمیشوند. اما چرا صنعت فناوری و سایر بخشها وارد این بازار نشدهاند؟
به گفته اولسن، این حوزه هنوز به طور جهانی به عنوان یک حوزه با ارزش قابل توجه شناخته نشده است. با این حال، شرکتها به آرامی در حال آگاه شدن از پتانسیل بازیافت رباتیک زبالههای الکترونیکی هستند.
عامل دیگری که مانع از توسعه این فناوری میشود، هزینه آن است. «رباتها و اتوماسیون گران قیمت و پیچیده هستند.» اولسن میگوید.
چالش دیگر، تنوع فزاینده سختافزار، قطعات، دستگاهها، مدلهای مختلف و وضعیت محصولات زبالهای الکترونیکی در زمان یافتن آنهاست. این موضوع هنگام ساخت سیستمهای رباتیک که میتوانند به انواع مختلف دستگاههای زبالههای الکترونیکی سازگار شوند بدون اینکه با مشکلاتی مواجه شوند، مشکل ایجاد میکند. هوش مصنوعی که بتواند این کار را انجام دهد بسیار پیشرفته است و عمدتاً هنوز در مرحله تحقیق و توسعه قرار دارد.
**مشکلات و راه حلهای تکنولوژی مدرن**
با جمعوجورتر شدن فناوری، تولیدکنندگان بهطور رادیکالی نحوه ساخت دستگاهها را تغییر میدهند. آنها اغلب قطعات را با چسب به هم میچسبانند تا از پیچ استفاده کنند که جداسازی و بازیافت بدون آسیب رساندن به قطعات را بسیار دشوار میکند.
با وجود این چالشها، اولسن خوشبین است. او تحت تاثیر پیشرفتهایی است که توسط شرکتهای محلی، اروپایی و بینالمللی انجام شده است که برای بازسازی فناوری یا بازیافت قطعات تلاش میکنند.
در دانمارک، شرکتهایی مانند [نام شرکت] نشان دادهاند که بازسازی میتواند یک مدل تجاری مقیاسپذیر باشد – «برخی از این شرکتها هدف خود را بازسازی تا 2000 واحد در روز قرار دادهاند.» اولسن میگوید.
اولسن و تیمش قصد دارند به گسترش قابلیتهای سیستم رباتیک خود ادامه دهند. هدف آنها این است که سیستم قادر به شناسایی بسیاری از مدلها و زیرمدلهای مختلف لپتاپ باشد. در نهایت، آنها میخواهند یک سیستم رباتیک آماده برای تولید بسازند که از کسبوکارهای بازسازی فناوری دانمارک پشتیبانی کند.
خوشبینی او منطقی است: رباتیک قرار است آینده مدیریت و استفاده مجدد از زبالههای الکترونیکی را تغییر دهد. از دانمارک تا عملیات بازیافت جهانی، سیستمهای مجهز به هوش مصنوعی در حال توسعه هستند تا دستگاهها را با دقت شناسایی، مرتب و تفکیک کنند.
این رباتها امکان خودکارسازی وظایف خطرناک و پرزحمت را فراهم میکنند و ایمنی و کارآیی را افزایش میدهند. آنها همچنین گنجینهای پنهان از زبالههای الکترونیکی را کشف خواهند کرد.
این مطلب از منابع بینالمللی ترجمه و بازنویسی شده است.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.